Grondbeleid

In november 2019 is de Nota Grondbeleid 2020-2024 door uw raad vastgesteld waarin als algemene koers is opgenomen dat ‘situationeel grondbeleid’ wordt toegepast. Dat houdt in dat per geval wordt afgewogen welke rol en houding de gemeente toepast. Als algemene richtlijn is opgenomen dat in geval van maatschappelijk belang, de rol van de gemeente vaker actief zal zijn.

Met grondbeleid kan de gemeente invloed uitoefenen op de grond- en vastgoedmarkt. Op basis van haar rol en inzet van instrumenten kan de gemeente hiermee uitvoering geven aan gewenste ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij is grondbeleid geen doel op zich maar ondersteunend aan uitvoering van gemeentelijke doelstellingen.

Het is een bewuste keuze om op cruciale toekomstige locaties voor wonen en werken (mede) regie te voeren en de gemeentelijke ambities vanuit een meer sturende en risicodragende rol te verwezenlijken. Voor het realiseren van voldoende aanbod van bedrijventerrein neemt gemeente Hardenberg een actieve rol in gezien deze ontwikkelingen vanuit de markt beperkt plaatvinden. Afgelopen jaren is hiervoor de grondportefeuille voor nieuwe werklocaties uitgebreid. Voor woningbouw vindt op een selectief aantal locaties regie plaats vanuit de gemeente. Een voorbeeld  hiervan is de inzet van het instrument Wet voorkeursecht gemeenten (Wvg) op een drietal -locaties in Dedemsvaart en Balkbrug.

Bij toenemende inzet van actief grondbeleid neemt de grondportefeuille toe, met als gevolg een toename van het geïnvesteerd vermogen en een oplopend risicoprofiel. Voor woningbouwlocaties zal ten opzichte van het verleden meer rekening moeten worden gehouden met verliesgevende projecten als gevolg van hogere kosten en minder verdiencapaciteit, met name veroorzaakt door een goedkoper woonprogramma.

Naast inzet van instrumentarium voor actief grondbeleid vindt door de gemeente onderzoek plaats naar aanscherping van mogelijkheden bij facilitair grondbeleid in de vorm van kostenverhaal. Wij onderzoeken momenteel of wij het kostenverhaal beter kunnen uitnutten richting particuliere initiatiefnemers. Naast regulier kostenverhaal voor de inzet van het gemeentelijk apparaat en investeringen in de openbare ruimte ter plaatse van het initiatief, onderzoeken wij ook de mogelijkheden binnen de Omgevingswet voor het kostenverhaal van bovenwijkse voorzieningen en vereveningsfonds sociale woningbouw.

Tenslotte willen wij informeren dat op rijksniveau een aantal voorstellen tot acties, maatregelen en verkenning op de agenda zijn gezet voor het moderniseren van grondbeleid en inzet van instrumentarium. Deze zijn met name gericht op onderzoek naar verbetering van grondbeleidsinstrumenten en op mogelijkheden tot planbatenheffing. De tweede kamer is hierover geïnformeerd in de vorm van een kamerbrief in juni 2023. Op dit moment van schrijven is het kabinet gevallen en is onduidelijk hoe de koers en besluitvorming hierover gaat plaatsvinden.