6 Financiën

Algemene uitkering uit het Gemeentefonds
De raming van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds is gebaseerd op de informatie in de meicirculaire 2023. Via de raadsbrief van 14 juni 2023 (zaaknummer 554573) hebben wij u geïnformeerd over de financiële gevolgen.

Helaas is er nog geen duidelijkheid over de ontwikkeling van de gemeentefondsuitkering 2026 en volgende jaren. Daarmee is er nog geen oplossing voor de forse terugval van deze inkomsten en met de val van het kabinet Rutte IV verwachten wij dat deze duidelijkheid er in 2023 niet meer komt.

Wij gaan er vanuit dat er niet wordt getornd aan de (eerdere) afspraken:
- het volume accres t/m 2025 is bevroren;
- de algemene uitkering wordt jaarlijks gecompenseerd voor loon- en prijsstijgingen.

Verder gaan wij er vanuit dat
- de aanvullende bezuiniging op jeugdzorg (besluit Rutte IV) voor de gemeente budgettair neutraal verloopt. Met andere woorden dat de "korting" op de gemeentefondsuitkering kan worden opgevangen door een verlaging van de uitgaven jeugdzorg tot eenzelfde bedrag (€ 1,6 miljoen);
- de toevoeging van € 0,84 miljard in 2026 structureel is;
- de opschalingskorting in 2026 weer wordt toegepast.

Dividend
Hieronder hebben wij een overzicht opgenomen van het begrote dividend.

Met ingang van 2026 wordt een lagere dividenduitkering COGAS begroot. COGAS keert een basisdividend uit van € 1.000 per aandeel. Daarbovenop wordt tot en met 2025 een extra dividend uitgekeerd van nog eens € 1.000 per aandeel.

Lokale heffingen
Voor de  toelichting op deze belastingen, verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen in deze begroting.

Saldo financieringsfunctie
De rentekosten worden via een zogenaamd rente omslagpercentage doorberekend aan de programma’s. Dit percentage hebben wij berekend op 1,5%. Dit is een afgerond percentage. Omdat wij met deze afronding werken, ontstaat een verschil met de werkelijke kosten.

Onvoorzien

In de begroting is een structurele post van € 200.000 opgenomen voor onvoorziene structurele tegenvallers.

De stelpost overige baten en lasten bestaat uit:

Toelichting
Stelpost structurele doorwerking 2e bestuursrapportage 2023: Hiervoor verwijzen wij naar de toelichting als opgenomen in de 2e bestuursrapportage 2023, die gelijktijdig met deze begroting aan uw raad wordt aangeboden.

Stelpost investeringsprogramma 2023-2027. In de bijlagen bij deze begroting is een specificatie opgenomen van deze investeringen. Daarbij merken wij op dat een deel van deze investeringen ten laste van de stelpost onderuitputting kapitaallasten wordt gedekt.

Stelpost onderuitputting kapitaallasten. Op grond van ervaringsgegevens vinden wij het reëel om deze stelpost in de begroting op te nemen. Wij doelen dan op het feit dat investeringsuitgaven later worden gerealiseerd dan begroot.

De stelpost(en) investeringsambities/vrije ruimte en onderuitputting begroting zijn eerder in deze begroting al toegelicht.

De stelpost prijscompensatie laat nu nog een negatief bedrag zien. Met de uitwerking van de septembercirculaire 2023 Gemeentefonds, zullen wij dit corrigeren c.q. aanvullen uit het accres.

Subsidieregeling energie (Noodfonds inwoners Hardenberg). Dit betreft de inzet van de energiearmoederegisseur.

Stelpost plankosten grondexploitatie. De doorberekening van plankosten sluit aan bij de geactualiseerde nota grondexploitatie 2024. In deze nota wordt uitgegaan van de vastgestelde exploitaties en wordt geen rekening gehouden met de in voorbereiding zijnde plannen. In de begroting houden wij hier wel rekening mee en gaan wij ervan uit dat ook in de komende jaren meer uren/plankosten kunnen worden doorberekend.

Het programma Samen Door bevat maatregelen om de uitgaven voor Jeugd en WMO beheersbaar te houden.

Stelposten gemeentefonds. Aan het gemeentefonds zijn extra middelen toegevoegd of onttrokken, die voorshands op deze stelpost zijn gereserveerd. Deze post wordt in de loop van het jaar nader uitgewerkt  en  worden de betreffende posten functioneel toegedeeld c.q. toegevoegd aan de budgetten op de betreffende taakvelden.

Stelpost correctie BTW. Deze post moet nog functioneel worden toegedeeld. Dit budget wordt ingezet voor o.a. inhuur externe expertise.

Bijdrage Ommen facilitair. Tot en met 2024 betaalt Ommen nog een bijdrage in de facilitaire kosten uitvoering dienstverleningsovereenkomst. Vanaf 2025 is het vervallen van deze bijdrage vertaalt in een taakstelling voor de organisatie.

Strategische kwaliteit. Hiervoor is in de begroting 2023 een incidenteel bedrag voor 2023-2025 beschikbaar gesteld van € 130.000 per jaar.

De onttrekkingen betreffen